Table of Contents
पितृ पंधरवड्यातील संकष्टी चतुर्थी कशी साजरी करावी? How to celebrate Sankashti Chaturthi 2024 in Pitru paksha?
पितृ पंधरवडा हा आपल्या पूर्वजांना समर्पित असतो आणि या काळात त्यांना श्रद्धांजली अर्पण करण्याचे विशेष महत्त्व असते. याच पितृ पंधरवड्यातील (Pitru Paksha)संकष्टी चतुर्थीला (Sankashti Chaturthi 2024) अधिक महत्त्व आहे, कारण गणपती बाप्पा आणि पितरांच्या आशीर्वादाने जीवनातील अडथळे दूर होण्याची परंपरा आहे. संकष्टी चतुर्थी गणपतीची (Sankashti Chaturthi 2024)उपासना करण्याचा दिवस असून, पितृ पंधरवड्यात ही चतुर्थी येते तेव्हा तिचे महत्त्व अधिक वाढते.
Also read: संकष्टी चतुर्थीला कोणते स्तोत्र म्हणावे, आणि मिळवा गणपतीचे आशीर्वाद
काय आहे मुहूर्त – When is Sankashti Chaturthi 2024 in Spetmeber and when is Sankashti Chaturthi 2024 muhurt
विघ्नराज संकष्टी चतुर्थी शुक्रवार, सप्टेंबर 20, 2024 रोजी
संकष्टीच्या दिवशी चंद्रोदय – 08:31 PM
चतुर्थी तिथी प्रारंभ – सप्टेंबर 20, 2024 रोजी 11:45 AM वाजता
चतुर्थी तिथी समाप्त – सप्टेंबर 21, 2024 रोजी 08:43 AM वाजता (As per Drikpanchnag)
गणेश पूजेची तयारी: Ganesh Puja for Sankashti Chaturthi
- पूजा स्थळाची स्वच्छता: सकाळी लवकर उठून स्नान करून घरातील पूजा स्थळ स्वच्छ करावे. गणेशाची मूर्ती किंवा चित्र ठेवण्यासाठी शुद्ध स्थान तयार करावे.
- पूजेसाठी साहित्य: पूजेसाठी लागणारी सामग्री आधीच गोळा करावी. त्यात दूर्वा, फुले, अक्षता, चंदन, सुपारी, नारळ, मोदक किंवा लाडू, नैवेद्य, दीप, अगरबत्ती आणि गणेशाच्या मूर्तीचा समावेश असतो.
- गणेश स्थापना: स्वच्छ जागी गणेशाची मूर्ती किंवा चित्र ठेवून, त्याभोवती फुलांचा हार आणि दूर्वा अर्पण कराव्यात. गंगाजल किंवा शुद्ध पाण्याने मूर्ती शुद्ध करावी.
संकष्टी चतुर्थीची पूजा पद्धती: Sankashti Chaturthi puja
- स्नान आणि स्वच्छता: सकाळी लवकर उठून स्नान करावे आणि स्वच्छ वस्त्र धारण करावी. पवित्रतेसाठी घरातील पूजा स्थळही स्वच्छ करून तिथे गणपतीची स्थापना करावी.
- गणपतीची स्थापना: पूजा स्थळी गणेशाची मूर्ती किंवा चित्र स्थापित करून त्याला सुगंधी फुलांची माळ, दूर्वा, अक्षता अर्पण कराव्यात. नारळ आणि नैवेद्य ठेवून गणपतीला आघाड्याची पाने अर्पण करावीत.
- व्रत व उपवास: संकष्टी चतुर्थीच्या दिवशी उपवास करण्याची परंपरा आहे. पितृ पंधरवड्यात येणाऱ्या या चतुर्थीला उपवास अधिक महत्वाचा मानला जातो, कारण त्यातून पितरांनाही शांती आणि समाधान मिळते असे मानले जाते.
- विनायक मंत्र जप: गणेशाचे मंत्र जपावे. विशेषतः “ॐ गण गणपतये नमः” या मंत्राचा १०८ वेळा जप करावा. याशिवाय, “गणपती अथर्वशीर्ष” पठण केल्याने विशेष पुण्य मिळते.
- चंद्रोदयकाळी चंद्र पूजन: संकष्टी चतुर्थीच्या दिवशी चंद्रोदय झाल्यानंतर चंद्राचे दर्शन घेऊन त्याचे पूजन करणे अनिवार्य आहे. गणपतीच्या मूर्तीसमोर दीप प्रज्वलित करून चंद्राकडे तांदळाचे अक्षत अर्पण कराव्यात.
- पितरांची आराधना: पितृ पंधरवड्यात असल्याने, संध्याकाळी पितरांना अर्पण करण्यासाठी तर्पण आणि पिंडदान करावे. तसेच पितरांच्या शांतीसाठी घरात दीप लावून प्रार्थना करावी. पितरांच्या आशीर्वादाने गणपतीची पूजा अधिक फलदायी होते असे मानले जाते.
- मोदक आणि नैवेद्य: गणपतीला प्रिय असलेले मोदक, लाडू किंवा गुळ-खोबऱ्याचे प्रसाद बनवून अर्पण करावे. या दिवशी केलेला प्रसाद संपूर्ण कुटुंबाने ग्रहण करावा.
संकष्टी चतुर्थी आणि पितृ पंधरवड्याचे महत्व: Significance of Sankashti Chaturthi in Pitru Paksha
पितृ पंधरवड्यातील संकष्टी चतुर्थीचे महत्त्व अत्यंत विशेष आहे. गणेश हा विघ्नहर्ता आणि पितरांची कृपा मिळवण्यासाठी पितृ पंधरवड्यात संकष्टी चतुर्थी व्रत केले जाते. या दिवशी केलेली पूजा, उपवास आणि पितरांना अर्पण केलेले तर्पण कुटुंबाला समृद्धी, शांती आणि सर्व अडचणींमधून मुक्ती मिळवून देतात.