पितृ पक्ष म्हणजे काय? what is pitru paksha 2024?

पितृ पक्ष हा हिंदू धर्मात एक पवित्र काळ आहे, जो आपल्या पूर्वजांच्या आत्म्यांना श्राद्ध, तर्पण आणि पिंडदान अर्पण करण्यासाठी समर्पित आहे. या काळात आपल्यावर उपकार करणाऱ्या पितरांच्या आत्म्यास शांती प्राप्त व्हावी म्हणून विशेष पूजा विधी केले जातात. पितृ पक्ष हा भाद्रपद महिन्याच्या पौर्णिमेपासून सुरू होतो आणि आश्विन महिन्याच्या अमावस्येपर्यंत चालतो. या काळाला ‘महालय’ असंही म्हटलं जातं.

पितृ पक्ष का साजरा करतात? why to celebrate pitru paksha 2024?

हिंदू धर्मानुसार, पूर्वजांचे आशीर्वाद मिळवण्यासाठी पितृ पक्ष महत्त्वाचा असतो. असे मानले जाते की या काळात पितर पृथ्वीवर येऊन आपल्या वंशजांकडून श्राद्धाची वाट पाहतात. जेव्हा आपण त्यांना पिंडदान, तर्पण आणि अन्नदान करतो, तेव्हा ते तृप्त होतात आणि त्यांच्या आत्म्यास शांती मिळते. पूर्वजांना श्राद्ध अर्पण केल्याने त्यांच्या आशीर्वादाने घरात सुख-समृद्धी, आरोग्य, आणि भरभराट होते असे मानले जाते.

पितृ पक्षाचा महत्त्व what is significance of pitru paksha 2024?

पितृ पक्ष आपल्याला आपल्या पूर्वजांच्या आठवणींना उजाळा देतो. ही आपल्या परंपरांची साक्ष देणारी एक प्राचीन प्रथा आहे. या काळात श्राद्ध केल्याने आपल्या पितरांचे कर्ज फिटते, ज्यामुळे ते आपल्यावर सुख, शांतता, आणि आशीर्वाद वर्षाव करतात. जो व्यक्ती श्राद्ध करतो त्याला जीवनात सर्व संकटांवर विजय मिळतो आणि पितरांच्या आशीर्वादाने त्याचं जीवन समृद्ध होतं.

महूर्त आणि पूजा कधी करावी? when is pitru paksha 2024, puja and muhurt

पितृ पक्षाचा कालावधी भाद्रपद पौर्णिमेपासून आश्विन अमावस्या पर्यंत असतो. यंदाचा पितृ पक्ष [तारीख] पासून सुरू होईल आणि [तारीख] पर्यंत असेल. श्राद्ध विधी करणारा दिवस हा आपल्या पितरांच्या मृत्युतिथीच्या हिशोबाने ठरवला जातो. जर ती तारीख माहीत नसेल, तर सर्व पितरांसाठी पितृमोक्ष अमावस्या (सर्वपित्री अमावस्या) या दिवशी श्राद्ध करणे योग्य असते.

पितृ पक्षात श्राद्ध कसे करावे? how to perform pitru paksha 2024 shrad?

१. स्नान व शुद्धीकरण: श्राद्धाच्या दिवशी सूर्योदयाच्या आधी स्नान करून शुद्ध होणे आवश्यक आहे.

२. पिंडदान: काळ्या तिळाने तयार केलेले पिंड अर्पण करणे आवश्यक असते. या पिंडांना एका तांब्यात किंवा पितळेच्या ताटात ठेवून सूर्याला अर्पण करतात.

३. तर्पण: पितरांना जल अर्पण करणे म्हणजे तर्पण. तांब्याच्या तांब्याने पाण्याचा हळूहळू प्रवाह करून पूर्वजांना अर्पण करतात.

४. श्राद्ध भोजन: श्राद्धाच्या दिवशी ब्राह्मणांना भोजन अर्पण करणे आवश्यक असते. यामध्ये साधे, सात्विक भोजन दिले जाते.

५. दानधर्म: श्राद्धाच्या दिवशी गरजू लोकांना अन्नदान, वस्त्रदान, दक्षिणा द्यावी. याने पितर तृप्त होतात आणि आशीर्वाद देतात.

पितृ पक्षातील प्रमुख नियम

• या काळात व्रत, उपवास, आणि सात्विक आचरण करणे अत्यावश्यक आहे.
• पितृ पक्षाच्या काळात मांसाहार, मद्यपान, आणि तामसिक आहार वर्ज्य मानला जातो.
• शांततेत आणि भक्तिभावाने पूर्वजांची आठवण करून श्रद्धा अर्पण करणे आवश्यक आहे.

पौर्णिमा श्राद्ध (पूर्णिमा श्राद्ध) – 17 सप्टेंबर 2024 (मंगळवार)

प्रतिपदा श्राद्ध – 18 सप्टेंबर 2024 (बुधवार)

द्वितीया श्राद्ध – 19 सप्टेंबर 2024 (गुरुवार)

तृतीया श्राद्ध – 20 सप्टेंबर 2024 (शुक्रवार)

चतुर्थी श्राद्ध – 21 सप्टेंबर 2024 (शनिवार)

पंचमी श्राद्ध – 22 सप्टेंबर 2024 (रविवार)

षष्ठी श्राद्ध – 23 सप्टेंबर 2024 (सोमवार)

सप्तमी श्राद्ध – 24 सप्टेंबर 2024 (मंगळवार)

अष्टमी श्राद्ध – 25 सप्टेंबर 2024 (बुधवार)

नवमी श्राद्ध – 26 सप्टेंबर 2024 (गुरुवार)

दशमी श्राद्ध – 27 सप्टेंबर 2024 (शुक्रवार)

एकादशी श्राद्ध – 28 सप्टेंबर 2024 (शनिवार)

द्वादशी श्राद्ध – 29 सप्टेंबर 2024 (रविवार)

त्रयोदशी श्राद्ध – 30 सप्टेंबर 2024 (सोमवार)

चतुर्दशी श्राद्ध – 1 ऑक्टोबर 2024 (मंगळवार)

आमवस्या श्राद्ध (सर्वपित्री श्राद्ध) – 2 ऑक्टोबर 2024 (बुधवार)

पितृ पक्ष हा आपल्या पूर्वजांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा काळ आहे. आपल्या पूर्वजांचे आशीर्वाद मिळवण्यासाठी हे श्राद्ध विधी महत्त्वाचे आहेत. योग्य प्रकारे विधी करून पूर्वजांना संतुष्ट करण्याने आपण आपल्या जीवनातील अडचणी दूर करू शकतो आणि सुख-समृद्धी प्राप्त करू शकतो

also Read: 2024 श्राद्ध के दिन, Ganesh Visarjan 2024 : अनंत चतुर्दशी : मुहूर्त, पूजा, कथा, परंपरा, महत्त्व