नारळी पौर्णिमा (NARALI PURNIMA) माहिती

1. नारळी पौर्णिमा काय आहे (What is Narali Purnima?) : नारळी पौर्णिमा हा एक पारंपरिक सण आहे जो मुख्यत्वे महाराष्ट्र, गोवा आणि गुजरातमध्ये साजरा केला जातो. हा सण श्रावण महिन्यातील पौर्णिमेला (पूर्ण चंद्राच्या दिवशी) साजरा केला जातो. समुद्र किनार्यांवरील लोकांसाठी, विशेषत: कोळी समाजासाठी, हा दिवस विशेष महत्त्वाचा आहे. या दिवशी, समुद्राला (वरुण देवता) नारळ अर्पण करून त्याचे आभार मानले जातात आणि पावसाळ्याच्या शेवटी त्यांची कृपा मागितली जाते.

2. नारळी पौर्णिमा का साजरी केली जाते (Reasons behind celebrating Narali purnima): नारळी पौर्णिमेला समुद्र देवतेचे पूजन केले जाते, कारण समुद्र हा मच्छीमारांचा जीवनाचा आधार असतो. नारळी पौर्णिमा हा सण समुद्राशी संबंधित लोकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. पावसाळा संपून समुद्र शांतीत येईल, अशी प्रार्थना या दिवशी केली जाते. नारळ अर्पण करून समुद्र देवतेची कृपा मागितली जाते आणि येणाऱ्या काळात मच्छीमारांना भरपूर मच्छी मिळावी आणि त्यांचा व्यवसाय चांगला चालावा अशी प्रार्थना केली जाते.

3. नारळी पौर्णिमा कशी साजरी करावी (how to celebrate Narali Purnima): या दिवशी मच्छीमार समुद्राच्या किनाऱ्यावर एकत्र येतात. पावसाळ्याच्या शेवटच्या टप्प्यातील ही पौर्णिमा असल्याने, समुद्राच्या वाढलेल्या पाण्याला शांत करण्यासाठी नारळाचे अर्पण केले जाते. घरातही या दिवशी विशेष पूजा केली जाते.

पूजा करण्याची पद्धत: (PUja for Narali Purnima)

• प्रथम घर स्वच्छ करून पूजेसाठी जागा तयार करा.
• एका स्वच्छ ताटलीत नारळ ठेवा आणि त्यावर हळद-कुंकू लावून फुलांनी सजवा.
• समुद्र देवतेसाठी (वरुण देवतेसाठी) एक छोटासा घट तयार करा.
• मंत्रांचा जप करून नारळ आणि फुलं अर्पण करा.
• विशेष करून, नारळ समुद्रात वाहून देऊन समुद्र देवतेची पूजा केली जाते.
• शेवटी आरती करून समुद्राला वंदन करा.

नारळी पौर्णिमेला उपवास कसा करावा: (Upwas for narali Purnima)

• उपवासाच्या दिवशी फळे, दूध, तूप आणि साखर हेच सेवन करा.
• सकाळी लवकर उठून स्नान करा आणि पूजा करा.
• नारळाचं पाणी पिऊन उपवास सुरू करा.
• दिवसभर फळं, सुकामेवा आणि दूधाचे पदार्थ खा.
• संध्याकाळी पूजेच्या वेळी आरती करून उपवास सोडावा.

काय खावे: (Narali Bhat for Narali purnima)

• नारळी भात: नारळ आणि साखरेपासून तयार केलेला गोड भात.
• नारळाच्या वड्या: गोड नारळाच्या वड्या हे या दिवशीचे विशेष खाद्य आहे.
• फळं, दूध आणि सुकामेवा यांचे सेवन करा.

कोणाची पूजा करावी: (Whom to Worship)

• या दिवशी समुद्र देवता (वरुण देवता) आणि इतर देवतांची पूजा केली जाते.
• नारळ देवाला अर्पण करून त्याची कृपा मागितली जाते

मी डोलकर डोलकर डोलकर दर्याचा राजा : https://www.youtube.com/watch?v=J9wlXHdXtks

दर्या सागराला उधाण आलंय https://www.youtube.com/watch?v=J2iQ7_7sejQ

कोळी समाजात नारळी पौर्णिमा कशी साजरी केली जाते: (KOLI PEOPLE CELEBRATE nARALI PURNIMA)

1. सणाची तयारी: नारळी पौर्णिमा हा कोळी समाजासाठी अत्यंत महत्त्वाचा सण आहे. या सणाच्या काही दिवस आधीच कोळी समाजात उत्साहाचं वातावरण असतं. घर स्वच्छ करून सजवले जाते. विशेष करून, कोळी बांधव आपल्या बोटींना स्वच्छ करतात, त्यांना रंग देतात आणि विविध रंगीबेरंगी झेंडे लावून त्यांना सजवतात. नारळाचे थोडेसे अर्पण देवाला करण्यासाठी राखले जाते, तर उरलेले नारळ घरच्या अन्नासाठी वापरले जाते.

2. पूजा आणि समुद्र पूजन: या दिवशी कोळी बांधव समुद्र किनाऱ्यावर एकत्र येतात. त्यांनी तयार केलेल्या बोटींना सजवून समुद्राजवळ नेले जाते. बोटींमध्ये नारळ, फुलं, हार, फळं, आणि इतर पूजेची सामग्री ठेवली जाते. यानंतर समुद्राला वंदन करून नारळ अर्पण केले जाते.

समुद्र देवता (वरुण देवता) आणि इतर देवतांची पूजा केली जाते. पूजेच्या वेळी खास कोळी गीतं गायली जातात आणि डफ, ढोल-ताशे वाजवले जातात. नारळ अर्पण करून समुद्राला शांत करण्याची प्रार्थना केली जाते, तसेच पावसाळ्यानंतरच्या नव्या मच्छीमार हंगामासाठी भरपूर मच्छी मिळावी अशी प्रार्थना केली जाते.

3. बोटीतून समुद्रात जाणे: पूजा झाल्यानंतर, कोळी बांधव आपल्या बोटींमधून समुद्रात जातात. बोटींमधून नारळ समुद्रात वाहिले जातात. याला ‘समुद्राला नारळ वाहणे’ असे म्हणतात. ही परंपरा कोळी समाजात पिढ्यानपिढ्या चालत आलेली आहे.

4. सांस्कृतिक कार्यक्रम: नारळी पौर्णिमेच्या दिवशी कोळी समाजात विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते. पारंपरिक कोळी नृत्य, संगीत, आणि लोककला सादर केली जाते. कोळी बांधव पारंपरिक वेशभूषा करून नाचतात आणि गातात.

5. अन्न आणि खाद्यपदार्थ: या दिवशी नारळाचे विविध पदार्थ तयार केले जातात. नारळी भात, नारळाची वडी, नारळाच्या तांदळाची भाकरी, आणि इतर नारळाचे विविध पदार्थ यांचा आस्वाद घेतला जातो. कोळी लोक आपल्या बोटींमधून परत आल्यावर एकत्र येऊन भोजन करतात.

6. उत्सवाचा आनंद: नारळी पौर्णिमा हा केवळ एक धार्मिक सण नाही, तर तो कोळी समाजाचा उत्सवही आहे. हा दिवस कोळी बांधवांसाठी त्यांच्या एकतेचे आणि समाजाच्या परंपरांचे प्रतीक आहे.

7. उपवासाची परंपरा: कोळी समाजातील काही लोक उपवासही करतात. नारळ पाण्याचं सेवन करून उपवास सुरू केला जातो आणि दिवसभर फळं आणि दूधाचे पदार्थ खाल्ले जातात.

नारळी पौर्णिमा हा कोळी समाजासाठी केवळ एक सण नसून, तो त्यांच्या सांस्कृतिक, धार्मिक आणि आर्थिक जीवनाचा महत्त्वाचा भाग आहे. या दिवशी समुद्र देवतेची कृपा मिळवण्यासाठी पूजा केली जाते, जेणेकरून त्यांच्या मच्छीमार धंद्याला भरभराट मिळावी.

नारळी पौर्णिमा हा समुद्राशी संबंधित सण असून, तो लोकांना समुद्राच्या महत्त्वाची जाणीव करून देतो आणि समुद्र देवतेची कृपा मिळवण्यासाठी विशेष पूजा केली जाते.

Read more about” श्रावण सोमवार : https://bolbhakti.com/shravan-somwar-vrat-katha/