Table of Contents
Janmashtami 2024: भगवद् गीता (Bhagavat Gita) हे हिंदू धर्मातील एक अत्यंत महत्वाचे शास्त्र आहे, जे भगवान श्रीकृष्णाने अर्जुनाला कुरुक्षेत्राच्या युद्धभूमीवर दिले. हे ग्रंथ ज्ञान, तत्त्वज्ञान आणि जीवनाच्या गहन सत्यांचे एक विशाल स्त्रोत आहे. श्रीकृष्णाच्या उपदेशांमध्ये जीवनाच्या विविध पैलूंवर अमूल्य शिक्षण दिले गेले आहे. गीतेतील श्लोक जीवनात स्थिरता, कर्मयोग, आणि आत्मज्ञान मिळवण्यासाठी आवश्यक मार्गदर्शन करतात. या लेखात, आपण गीतेतील काही महत्वपूर्ण श्लोक आणि त्यांच्या अर्थावर एक नजर टाकणार आहोत, जे आपल्या जीवनाच्या मार्गदर्शनासाठी आणि आत्मविकासासाठी उपयोगी ठरतील. श्रीकृष्णाच्या या शाश्वत शिकवणीतून जीवनाच्या प्रत्येक क्षेत्रात सुसंगतता आणि शांती प्राप्त करण्याच्या मार्गाची समज मिळते.
भजन ऐका: अच्युतम केशवम Achyutam Keshavam | Krishna Bhajan by Alka Yagnik
1. **कर्मण्येवाधिकारस्ते मा फलेषु कदाचन।
मा कर्मफलहेतुर्भूर्मा ते सङ्गोऽस्त्वकर्मणि॥**
अर्थ:
“तुला कर्म करण्याचा अधिकार आहे, परंतु त्याचे फल तुझ्या हातात नाही. त्यामुळे कर्माचे फळ प्राप्त करण्याच्या अपेक्षेने कर्म करू नकोस, आणि तसेच, निष्क्रिय राहण्यातही आसक्त होऊ नकोस.”
शिक्षा:
भगवान श्रीकृष्ण अर्जुनाला सांगतात की, आपल्याला केवळ कर्म करण्याचा अधिकार आहे, पण त्याचे फळ काय मिळेल हे आपल्या हातात नाही. त्यामुळे आपण निष्काम कर्म करावे, म्हणजेच कोणत्याही अपेक्षेशिवाय कर्म करत राहावे. फलाची चिंता न करता कर्म करणारेच खरे कर्मयोगी असतात.
2. योग: कर्मसु कौशलम्॥
अर्थ:
“योग म्हणजे कर्मात कौशल्य असणे होय.”
शिक्षा:
श्रीकृष्ण योगाची व्याख्या कर्मात असलेल्या कौशल्याने करतात. योग्य रितीने, तन्मयतेने, आणि निष्काम भावनेने केलेले कर्मच खरे योग आहे. जीवनात यशस्वी होण्यासाठी, आपल्याला आपल्या कार्यात कौशल्य प्राप्त करणे आवश्यक आहे.
3. **व्यासक्ति: सर्वभूतानां य: समत्वमुपैति तु।
कर्मण्यन्यत्र संतोषं स यस्य स योगवित्॥**
अर्थ:
“जो सर्व प्राण्यांमध्ये समत्व भाव पाहतो आणि कर्माच्या फळांशिवाय समाधानी राहतो, तोच खरा योगी आहे.”
शिक्षा:
श्रीकृष्ण सांगतात की, खरा योगी तोच आहे जो सर्व प्राण्यांमध्ये समानता पाहतो, द्वेषभावना बाळगत नाही, आणि कर्माचे फल न मिळाल्यासारखा समाधानी राहतो. हे समत्व म्हणजेच खरे अध्यात्मिक जीवन आहे.
4. **नाहं वासुदेवो वा भूमिर्नाब्धिर्न सप्तकुलाचल:।
पुण्येऽधिष्ठितमेकस्मिन्प्रथितं तत्त्वमेव च॥**
अर्थ:
“मी ना वासुदेव आहे, ना भूमी, ना सागर, ना सप्तकुलाचल पर्वत; मी फक्त एक शुद्ध तत्त्व आहे.”
शिक्षा:
श्रीकृष्ण आपल्याला सांगतात की, ते परम तत्त्व आहेत, जे सर्वत्र व्याप्त आहे. आपणही या तत्त्वाचे अंश आहोत, त्यामुळे आपल्याला भौतिक गोष्टींमध्ये आसक्ती ठेवण्याची गरज नाही, तर आपल्या आत्म्याच्या तत्त्वाची ओळख करून घ्यावी.
5. **सर्वधर्मान्परित्यज्य मामेकं शरणं व्रज।
अहं त्वां सर्वपापेभ्यो मोक्षयिष्यामि मा शुच:॥**
अर्थ:
“सर्व धर्मांचा त्याग करून फक्त माझ्या शरण ये. मी तुला सर्व पापांपासून मुक्त करीन, चिंता करू नकोस.”
शिक्षा:
श्रीकृष्ण अर्जुनाला सांगतात की, सर्व धर्म, कर्तव्य आणि विचारांचा त्याग करून फक्त परमेश्वराची शरणागती स्वीकारावी. परमेश्वराचे शरण गेलेल्याला तो सर्व पापांपासून मुक्त करतो आणि त्याला मोक्षाची प्राप्ती होते.
6. **उद्धरेदात्मनात्मानं नात्मानमवसादयेत्।
आत्मैव ह्यात्मनो बन्धुरात्मैव रिपुरात्मन:॥**
अर्थ:
“तू स्वतःच्या आत्म्याचे उद्धार कर. आत्म्याला कधीही अधःपात होऊ देऊ नकोस. आत्माच आपला मित्र आहे आणि आत्माच आपला शत्रू आहे.”
शिक्षा:
श्रीकृष्ण आपल्याला सांगतात की, आत्म्याचं कल्याण हे आपल्याच हातात आहे. आत्म्याच्या उन्नतीसाठी सतत प्रयत्न करणे आवश्यक आहे. जर आपण आपल्या आत्म्याचा सन्मान केला, तर तो आपला मित्र बनतो, पण जर आपण आत्म्याचा अनादर केला, तर तोच आपला शत्रू बनतो.
7. **द्वन्द्वातीत: सुखदु:खदानेक:।
तत्रैव योगिसंयोगिनं प्राज्ञं गच्छति॥**
अर्थ:
“जो सुख-दु:खाच्या द्वंद्वातीत आहे, त्याला योगी म्हणतात, आणि त्याच्या या ज्ञानामुळे तो सर्वोच्च स्थान प्राप्त करतो.”
शिक्षा:
श्रीकृष्ण सांगतात की, खरा योगी तोच आहे जो सुख आणि दु:ख या द्वंद्वांमध्ये अडकत नाही. तो सर्व परिस्थितीत स्थिरचित्त राहतो. हे स्थैर्य प्राप्त करण्यासाठी ध्यान, साधना, आणि आत्मचिंतन आवश्यक आहे.
Also Read: Krishna Janmashtami 2024: जाणून घ्या कृष्ण जन्माची रंजक कथा
Disclaimer: या लेखांमध्ये दिलेली माहिती विविध ऑनलाइन स्रोत, पंचांग आणि ज्योतिष शास्त्रावर आधारित आहे. आमचा हेतू फक्त तुम्हाला माहिती प्रदान करणे हा आहे. या लेखांच्या प्रामाणिकतेची आणि सत्यतेची हमी आम्ही देत नाही. कृपया यातील माहितीचा वापर वैयक्तिक निर्णय घेण्यापूर्वी विचारपूर्वक आणि जाणकार व्यक्तींच्या सल्ल्याने करा
