हरतालिका तीज (Hartalika Teej ) हा सण महिलांसाठी पवित्र आणि धार्मिक महत्त्वाचा असतो. पतीच्या दीर्घायुष्याची आणि इच्छित वराच्या प्राप्तीसाठी हा सण खास मानला जातो. या सणाच्या निमित्ताने महिलांनी भगवान शिव आणि माता पार्वतीच्या कृपेची प्रार्थना करावी आणि त्यांच्या आशीर्वादाने आपलं जीवन सुख-समृद्धीने भरलेलं रहावं, अशी भावना व्यक्त करावी.

हरतालिका तीज म्हणजे काय? what is Hartalika Teej?

हरतालिका तीज हा हिंदू धर्मातील महिलांसाठी अत्यंत पवित्र आणि महत्त्वाचा सण आहे. हा सण मुख्यतः सुवासिनी आणि कुमारिकांद्वारे पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि इच्छित वराच्या प्राप्तीसाठी साजरा केला जातो. हरतालिका तीजच्या दिवशी माता पार्वतीने भगवान शिवाला प्राप्त करण्यासाठी केलेल्या कठोर तपस्येचं स्मरण केलं जातं.

also read : Hartalika Teej 2024 हरतालिका तीज : या पूजा विधीनुसार तुम्ही प्राप्त करू शकता शिव-पार्वतीची कृपा , सविस्तर विधी आणि मंत्र

हरतालिका तीज सणाचं मुहूर्त आणि तारीख Hartalika Teej: Date and muhurat

हरतालिका तीज सण भाद्रपद महिन्यात शुक्ल पक्षाच्या तृतीयेला साजरा केला जातो. २०२४ साली हरतालिका तीज सण ६ सप्टेंबर रोजी साजरा केला जाईल. पूजेसाठी मुहूर्त प्रातःकालीन असतो, जो तृतीया तिथीच्या सूर्योदयानंतर सुरु होतो.

हरितालिका तीज शुक्रवार, सप्टेंबर 6, 2024 रोजी
सकाळी हरितालिका पूजा मुहूर्त – सकाळी 06:02 ते सकाळी 08:33
कालावधी – 02 तास 31 मिनिटे (द्रिक पंचांगानुसार)

हरतालिका तीजचा कथा Katha (story) of Hartalika Teej

प्राचीन काळात हिमालय पर्वताच्या शिखरावर राजा हिमालय आणि त्यांची कन्या पार्वती राहत होते. पार्वती ही अत्यंत सुंदर, गुणी, आणि भक्तिमय होती. लहानपणापासूनच ती भगवान शिवाची परमभक्त होती आणि भगवान शिवांना आपला पती म्हणून मिळवण्यासाठी कठोर तपस्या करत होती.

राजा हिमालय आपल्या कन्येच्या भवितव्यासाठी चिंतित होते. एके दिवशी, नारदमुनींनी राजा हिमालयांना भेट दिली. नारदमुनींनी पार्वतीसाठी भगवान विष्णूंची अपेक्षा व्यक्त केली आणि तिचं विवाह भगवान विष्णूंशी करण्याचा प्रस्ताव मांडला. राजा हिमालयांनी या प्रस्तावाला सहर्ष मान्यता दिली. मात्र, पार्वतीला हा प्रस्ताव मान्य नव्हता कारण ती आपल्या तपस्येच्या माध्यमातून भगवान शिवांना आपला पती म्हणून प्राप्त करू इच्छित होती.

पार्वतीने आपल्या सखीला या गोष्टीची माहिती दिली. सखीने पार्वतीला मदत करण्याचं ठरवलं. त्या रात्री पार्वतीची सखी तिला घेऊन वनात निघाली. त्या दोघी वनात जाऊन एका गुहेत राहू लागल्या. पार्वतीने कठोर तपस्या केली. ती फक्त पानांवर आणि फुलांवर जीवनयापन करू लागली. तिची तपस्या इतकी कठोर होती की तिने पाण्याचा थेंब देखील प्यायला नाही.

काही वर्षांनी, तिच्या तपस्येमुळे भगवान शिव प्रसन्न झाले. भगवान शिवांनी पार्वतीसमोर प्रकट होऊन तिला वरदान दिलं आणि तिला आपली पत्नी म्हणून स्वीकारलं. पार्वतीचा तपश्चर्या यशस्वी झाली आणि भगवान शिवांसोबत तिचा विवाह झाला.

राजा हिमालयांनाही पार्वतीच्या तपस्येचं महत्त्व कळलं आणि त्यांनी तिच्या निर्णयाचा सन्मान केला. भगवान विष्णूंनीही या विवाहाचा स्वीकार केला.

हरतालिका तीज का साजरी केली जाते? Significance of Hartalika Teej?

हरतालिका तीज सणाचा मुख्य उद्देश आहे पतीच्या दीर्घायुष्याची आणि सुख-समृद्धीची कामना करणं. सुवासिनींनी पतीच्या आरोग्यासाठी आणि दीर्घायुष्यासाठी उपवास ठेवणं हे या सणाचं मुख्य वैशिष्ट्य आहे. कुमारिकांसाठी हा सण इच्छित वराच्या प्राप्तीसाठी आणि त्यांच्या वैवाहिक जीवनात सुख-समृद्धीच्या कामनेसाठी महत्त्वाचा असतो.

हरतालिका तीज कसा साजरा करावा? how to celebrate Hartalika Teej, Upwas, puja

1. उपवास:
   • हरतालिका तीजच्या दिवशी महिलांनी उपवास ठेवावा. हा उपवास निर्जळी असतो, म्हणजे पाणी देखील प्यायचं नसतं.
2. पूजा आणि व्रत:
   • पूजेसाठी भगवान शिव, माता पार्वती, आणि भगवान गणेश यांची प्रतिमा किंवा मूर्ती तयार केली जाते. पूजेच्या वेळी सवत्स पौरण, गंध, फुलं, धूप, दीप, नैवेद्य, आणि फळांचा उपयोग केला जातो.
3. गौरीपूजन:
   • गौरी म्हणजेच माता पार्वतीची पूजा केली जाते. त्यांना सुंदर वस्त्रं, फुलं, आणि दागिन्यांनी सजवलं जातं. महिलांनी व्रताचं पालन करताना माता पार्वतीसारखीच सौंदर्यपूर्ण जीवनाची कामना करावी.
4. भजन आणि कीर्तन:
   • या दिवशी मंदिरांमध्ये भजन, कीर्तन, आणि स्तोत्र पठण केलं जातं.
5. रात्री जागरण:
   • पूजेच्या नंतर महिलांनी रात्री जागरण करून माता पार्वतीची कथा आणि भजन ऐकावं.

हरतालिका तीज पूजेची विधी Hartalika Teej Puja

1. स्नान:
   • सकाळी पवित्र स्नान करून स्वच्छ वस्त्रं परिधान करावं.
2. मूर्तीची स्थापना:
   • भगवान शिव, माता पार्वती, आणि भगवान गणेश यांच्या मूर्ती किंवा प्रतिमा स्वच्छ जागी स्थापित कराव्यात.
3. पूजा सामग्री:
   • गंध, फुलं, धूप, दीप, नैवेद्य, फळं, मिठाई, आणि पान सुपारी पूजेसाठी तयार ठेवावं.
4. पूजा:
   • सर्वप्रथम गणेश पूजन करावं. नंतर भगवान शिव आणि माता पार्वती यांची पूजा करावी. त्यांना फुलं, धूप, दीप दाखवावं आणि नैवेद्य अर्पण करावं.
5. व्रतकथा:
   • पूजेनंतर हरतालिका तीजची व्रतकथा ऐकावी किंवा वाचन करावं. या कथेत माता पार्वतीने केलेल्या तपस्येचं आणि भगवान शिवांच्या कृपेचं वर्णन असतं.
6. आरती:
   • शेवटी, आरती करून पूजेला समारोप करावा.

Also read: Hartalika Teej 2024: Do’s And Don’ts 

Disclaimer: या लेखांमध्ये दिलेली माहिती विविध ऑनलाइन स्रोत, पंचांग आणि ज्योतिष शास्त्रावर आधारित आहे. आमचा हेतू फक्त तुम्हाला माहिती प्रदान करणे हा आहे. या लेखांच्या प्रामाणिकतेची आणि सत्यतेची हमी आम्ही देत नाही. कृपया यातील माहितीचा वापर वैयक्तिक निर्णय घेण्यापूर्वी विचारपूर्वक आणि जाणकार व्यक्तींच्या सल्ल्याने करा