कृष्ण जन्माष्टमी हा सण श्रावण महिन्याच्या अष्टमी तिथीला आणि दहीहंडीचा (Dahi Handi 2024)सण श्रावण महिन्याच्या नवमी तिथीला साजरा केला जातो. हा सण नेहमी कृष्ण जन्माष्टमीच्या दुसऱ्या दिवशी साजरा केला जातो. दहीहंडीच्या सणात मातीचे भांडे दही भरून दोरीवर टांगले जाते आणि गोविंदांचा एक गट पिरॅमिड बनवून हंडी फोडतो. हा सण प्रामुख्याने गुजरात आणि महाराष्ट्रात साजरा केला जातो पण आता हळूहळू संपूर्ण भारतात साजरा केला जात आहे. चला जाणून घेऊया दहीहंडीचा सण कधी साजरा केला जाईल आणि हा सण का साजरा केला जातो…

27 अगस्त रोजी दहीहंडी उत्सव साजरा केला जाणार आहे
26 अगस्त रोजी कृष्ण जन्माष्टमीचा सण साजरा होत आहे. कृष्ण जन्माष्टमीच्या दुसऱ्याच दिवशी दहीहंडी उत्सव साजरा केला जात आहे, त्यामुळे हा उत्सव गुरुवार, 27 अगस्त रोजी साजरा केला जाणार आहे. हा सण नेहमी श्रावण महिन्यातील कृष्ण पक्षाच्या नवव्या दिवशी साजरा केला जातो. दहीहंडीच्या परंपरेत, भगवान श्रीकृष्णाच्या बालपणीच्या आठवणी समोर ठेवल्या जातात. दहीहंडीच्या उत्सवाला गोपाळकाला असेही म्हणतात.

कृष्णाचा जन्म अनेक उद्देशांनी झाला होता. त्यांच्या जन्माच्या लीला अनेक आहेत त्यातल्या त्यात दहीहंडी ही देखील त्यांची एक लीला आहे. दही लोणी चोरण्याच्या कृष्णाच्या अनेक कथा मिळतात. श्रीकृष्णाला बालपणी दही, दूध, लोणी या पदार्थांची आवड होती. यासाठी ते आपल्या मित्रांसोबत आजूबाजूच्या गवळणींच्या घरीही दही लोणी चोरी करत असत.

कृष्णापासून दह्याचे रक्षण व्हावे यासाठी यशोदा आणि इतरही गवळणी दह्याची हंडी उंच ठिकाणी किंवा शिक्यावर ठेवत असे पण श्रीकृष्ण तिथपर्यंत पोहचण्यात यशस्वी होत असे. यासाठी त्याचे, मित्र त्याला मदत करत असत. या घटनेची आठवण म्हणून सर्वत्र दहीहंडीचा उत्सव साजरा केला जातो. यावर्षी दहीहंडीचा उत्सव खूप उत्साहात साजरा होत आहे. संपूर्ण महाराष्ट्रात हा जल्लोष बघायला मिळतोय.

दहीहंडीची प्रक्रिया अत्यंत मजोशीर असते. श्रीकृष्ण जन्माष्टमीच्या दुसऱ्या दिवशी याचे आयोजन केले जाते. या दिवशी मातीच्या मडक्यात दही, लोणी, मिठाई, फळे इत्यादी भरुन एका उंच ठिकाणी हे मडके टांगले जाते. याला फोडण्यासाठी विविध तरुण मंडळी प्रयत्न करतात. दहीहंडी फोडण्यासाठी विविध मंडळातील तरुण एक दुसऱ्याच्या पाठीवर चढून मानवी मनोरा तयार करतात. या मनोऱ्याच्या सर्वात वरच्या थरावर असतो तो गोविंदा. तो आपला तोल सांभाळत हंडी फोडतो. हंडी फोडणाऱ्या मंडळांना विविध भेटवस्तू देऊन गौरविण्यात येते. मुंबईत गोविंदांसह गोपिकाही या उत्सवात सहभागी होतात. अनेक मंडळे अशी आहेत, ज्यात केवळ मुलीच आहेत. या मुली मुलांप्रमाणेच धाडस दाखवत थरांवर थर लावून हंडी फोडतात. या उत्सवात सेलिब्रिटी देखील हजेरी लावतात आणि अनेक मोठी मंडळी या उपक्रमात सहभागी होत तरूणांना प्रोत्साहन देत उत्साह वाढवतात.